Gdy cały dzień wypełnia bieganie, odpowiednio dobrane obuwie staje się sprawą bardzo ważną. Istotne jest, by dostosowywać buciki do wieku dziecka, ponieważ na każdym etapie rozwoju stopy mają nieco odmienne wymagania. Buty dobrane prawidłowo sprawią, że stopy zachowają swoją sprawność przez długie lata.
Badania dowodzą, że ponad 90% dzieci rodzi się ze zdrowymi stopami, blisko 80% dorosłych odczuwa natomiast dolegliwości stóp. Najczęstsza przyczyna to noszenie nieodpowiedniego obuwia w dzieciństwie.
Ortopedzi są zgodni, że zanim dziecko nie stanie na własnych nogach, należy umożliwić jego stópkom swobodny rozwój. Dlatego w pierwszym okresie życia, gdy dziecko jeszcze nie chodzi, wystarczą mu skarpetki ze spodami antypoślizgowymi. Na mroźne zimowe spacery idealnym rozwiązaniem są specjalne miękkie otulacze, które pomagają utrzymać ciepło. Otulacze powinny być lekkie i elastyczne. Powinny ponadto wchłaniać pot i parę wodną, gdyż stopa dziecka poci się bardziej niż stopa człowieka dorosłego, pot zaś stanowi główną pożywkę dla drobnoustrojów.
Buciki na pierwsze kroki
Dzieciom rozpoczynającym chodzenie najlepiej jest wkładać buty z cholewką sięgającą ponad kostkę. Trzewiki są istotne, ponieważ maluch ze słabo wykształconym zmysłem równowagi chodzi w sposób szczególny. Stawia on nóżki szeroko, zgięte w stawach biodrowych i kolanach. Taka postawa ułatwia mu utrzymanie równowagi. Dzięki sznurowaniu lub zapinaniu można buty dobrze dopasować do nóżek dziecka (pulchnych i szczuplejszych), co na pewno ułatwi dziecku poruszanie się. Buciki dla dzieci, które zaczynają chodzić, powinny mieć usztywnioną również część tylną, tzw. zapiętek, który wspomaga prawidłowe ustawienie stopy i zapobiega zniekształcaniu butów.
U dzieci charakterystyczne są wachlarzowato ułożone palce, dlatego buty powinny być w tym miejscu dość szerokie; taki przód zapewni prawidłowe ułożenie stopy dziecka i swobodne poruszanie paluszkami. Cały but powinien być miękki i elastyczny, a spody muszą się łatwo zginać na linii stawów śródstopnopaliczkowych (to mniej więcej 2/3 długości buta, licząc od pięty – miejsce, w którym zaczynają się paluszki dziecka). Sztywne spody wymuszają chód nienaturalny– dziecko przestawia nóżki jak kaczka. Najlepsze są więc spody lekkie, sprężyste i elastyczne, bez żadnych sztywnych łączników, które mogłyby dodatkowo je usztywniać i powodować trudności przy ich zginaniu.
Dzieci starsze
Dzieciom, które są już ruchowo sprawne, np. czterolatkom, można zakładać półbuty i sandały z piętą zamkniętą lub łożem dla pięty, czyli zagłębieniem utrzymującym piętę w prawidłowym ustawieniu. Dziewczynki sześcioletnie mogą już nosić balerinki. Dzieci w wieku szkolnym, jeśli mają zdrowe stopy, mogą nosić wszystkie typy butów. Należy jednak pamiętać, że obcasy nie powinny być wyższe niż 3,5 cm.
Bywa, że rodzice nieświadomi etapów normalnego rozwoju narządów ruchu dziecka niepokoją się śladem płaskiej stopy, jaki pozostawia na podłodze w łazience maluch po kąpieli, jednak u dzieci do około 3.-4. roku życia jest to normalne. W ich stopach występują poduszeczki tłuszczowe, które maskują prawdziwy kształt stóp. Największa poduszka tłuszczowa znajduje się na wewnętrznym brzegu podeszwy i skutecznie maskuje łuk. Poduszeczka ta powoduje wrażenie płaskostopia. Jest ono jednak pozorne, nazywane fizjologicznym. Nie jest wadą i zanika samo około 4.-5. roku życia. W tym okresie należy dziecku zakładać odpowiednie obuwie fizjologiczne.
Noszenie butów po starszym rodzeństwie grozi problemami zdrowotnymi!
Każde dziecko – jak i my wszyscy – chodzi inaczej. W rezultacie oddziaływania stópek buty zmieniają swój kształt, gdyż dopasowują się indywidualnie. Z drugiej strony, jeśli dziecko chodzi w cudzych butach, na jego stopy w znaczny sposób wpływa ukształtowanie całego obuwia. Dlatego dzieci nie powinny nosić obuwia po starszym rodzeństwie lub innych dzieciach! Taka sytuacja może w przyszłości skutkować nieprawidłowym rozwojem nóg, a czasami całej postawy.
Jeśli więc chcesz, by Twoje dziecko – gdy dorośnie – miało zdrowe stopy, musisz o nie dbać od pierwszych chwil jego życia.
Barbara Skrzyńska – antropolog
Bożena Rajchel-Chyla – antropolog
Konsultacje: dr Wojciech Radło – specjalista ortopedii dziecięcej
Drodzy Czytelnicy, czekamy na Wasze komentarze. Piszcie na adres redakcja@blizejdziecka.com.